Επανάληψη

                                      ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ  ΚΕΙΜΕΝΑ

                            

          Ερμηνευτικές επισημάνσεις

Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον

q  Σαν έξαφνα

q  Ώρα μεσάνυχτα

q  Αόρατος θίασος

q  Μουσικές εξαίσιες-φωνές

q  Την τύχη σου που ενδίδει πια

q  Τα έργα σου που απέτυχαν

q  Πλάνες

q  Μη ανωφέλετα θρηνήσεις

q  Σαν έτοιμος από καιρό

q  Σα θαρραλέος

q  Αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια

q  Που φεύγει-που χάνεις

q  Προ πάντων να μη γελασθείς

q  Μην πεις –ένα όνειρο

q  Πως απατήθηκεν η ακοή σου

q  Μάταιες ελπίδες-μην καταδεχθείς

q  Σαν έτοιμος από καιρό

q  Σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες

q  Πλησίασε σταθερά

q  Με συγκίνησιν

q  Όχι με των δειλών τα παρακάλια

q  Ως τελευταία απόλαυση

q  Τα εξαίσια όργανα

q  Αποχαιρέτα την την Αλεξάνδρεια

q  Που χάνεις

ΑΡΙΑΓΝΗ Στρατή Τσίρκα

Ερωτήσεις-επισημάνσεις

1.                   Πού παραπέμπει ο τίτλος Ακυβέρνητες Πολιτείες και ποιες είναι αυτές;

2.Ποια ιστορικά γεγονότα συνοψίζει η μυθιστορηματική τριλογία του Τσίρκα;

3.Ποιο το  ιδεολογικό υπόστρωμα του συγκεκριμένου αποσπάσματος;

4.Ποιος ο τόπος και ο χρόνος του αποσπάσματος;

5.Να χαρακτηρίσετε την Αριάγνη και το Διονύση. Ννα εντοπιστούν οι ιδεολογικές διαφορές τους.Ποιους ιδεολογικούς άξονες αντιπροσωπεύουν;

6.Ποιος ο ρόλος του ξένου στο απόσπασμα αυτό;

7.Πώς παρουσιάζεται ο  Μιχάλης;

8.Ννα χαρακτηριστεί ο Γιούνες

9.Τι συμβολίζει η λεκάνη  στο συγκεκριμένο απόσπασμα;

10.Να σχολιαστούν:

α.Ο ντόπιος θέλει κουρμπάτσι για να σε φοβάται.Αλλιώς χάθηκες

β.Το γουμάρι του κάνω, ο ξυπόλητος, που λες καμιά φορά, έσωσε το παιδί μας απόψε. Ποιος, τι; Κι  άφησες αυτό  το βρωμάραπα να πάρει στην αγκαλιά του το κορίτσι μας;

γ.Δεν προσπαθήσατε να τραβήξετε στην απεργία και τους μπερμπερίνους; Ρώτησε ο ξένος. Να τους κάνουμε τι;Για να τους ανοίγουμε τα μάτια;

δ.Γιατί γουμάρια, γιατί κουρμπάτσι;Εκεί που είναι ο πόνος κι ο ιδρώτας και τα δάκρυα εκεί  δεν είναι ο άνθρωπος; Γιατί σκάβετε ένα χαντάκι και χωρίζεστε; Πού θα σας βγάλουν αυτά τα μυαλά;

ε.Μια ζωή που έζησες την έζησες, δεν τη βρίσκεις αλλού..Κι αυτά όλα θα μένουν πίσω σου και θα τ’ αναζητάς...Γι’αυτό σας λέω μη, μη όσο είναι καιρός

στ.Και δίχως αυτά τι παίρνετε μαζί σας; Τίποτα..

                            

Το ψαράκι της γυάλας

Μ.Χάκκα

ΟΕΔΒ σελ.307

Σημεία συζήτησης:

• Πού οφείλεται η μεταστροφή του ήρωα;
• Σε ποιο βαθμό τον δικαιολογεί ο συγγραφέας; Ποια η δική σας θέση;
• Θα μπορούσε να αντιδράσει διαφορετικά;
• Γιατί ο ήρωας είναι ανώνυμος;
• Ποια τα ιδεολογικά ερείσματα και οι αξίες της εποχής μας;
• Είμαστε γραφικοί όταν υποστηρίζουμε σήμερα  κάποια ιδεολογία ή μήπως επιμένουμε περισσότερο στο συμφέρον μας;
• Υπάρχει συλλογικότητα στην εποχή μας;

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ 1969

Μ. Χ.

Στην οδό Αιγύπτου –πρώτη πάροδος δεξιά-

Τώρα υψώνεται το μέγαρο της Τράπεζας Συναλλαγών

Τουριστικά γραφεία και πρακτορεία μεταναστεύσεως.

Και τα παιδάκια δεν μπορούνε πια να παίξουνε από τα τόσα τροχοφόρα που περνούνε.

Άλλωστε τα παιδιά μεγάλωσαν, ο καιρός εκείνος πέρασε που ξέρατε

Τώρα πια δε γελούν, δεν ψιθυρίζουν μυστικά, δεν εμπιστεύονται, όσα επιζήσαν, εννοείται, γιατί ήρθανε βαριές αρώστιες από τότε

Πλημμύρες, καταποντισμοί, σεισμοί, θωρακισμένοι στρατιώτες,

Θυμούνται τα λόγια του πατέρα: εσύ θα γνωρίσεις καλύτερες μέρες

Δεν έχει σημασία τελικά αν δεν τις γνώρισαν, λένε το μάθημα οι ίδιοι στα παιδιά τους

Ελπίζοντας πάντοτε πως κάποτε θα σταματήσει η αλυσίδα

Ίσως στα παιδιά των παιδιών τους ή στα παιδιά των παιδιών των παιδιών τους.

Προς το παρόν, στον παλιό δρόμο που λέγαμε, υψώνεται  η Τράπεζα Συναλλαγών

-εγώ συναλλάσσομαι,εσύ συναλλάσσεσαι αυτός συναλλάσσεται-

Τουριστικά γραφεία και πρακτορεία μεταναστεύσεως

-εμείς μεταναστεύουμε, εσείς μεταναστεύετε, αυτοί μεταναστεύουν-

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει, έλεγε κι ο Ποιητής.

Η Ελλάδα με τα ωραία νησιά, τα ωραία γραφεία, τις ωραίες εκκλησιές.

Η Ελλάς των Ελλήνων.

        -----------

Ερωτήσεις-εργασίες

1.Τι συμβολίζει ο τίτλος του ποιήματος;

2.Ποιο το ιστορικό του πλαίσιο;

3.Ποια η βασική ιδέα και ποιες άλλες ιδέες παρουσιάζονται έμμεσα;

4.Ποιος ο ρόλος των προσώπων «εγώ, εσύ,αυτός κλπ»;

5.Σε ποιες αρώστιες αναφέρεται  ο Μ.Αναγνωστάκης και γιατί;

6. Ποια ειρωνεία υπάρχει στο τέλος του ποιήματος και πώς εκφράζεται;

7.Ο ποιητής εκφράζει τη λεγόμενη γενιά της ήττας. Πώς αποδεικνύεται αυτό σύμφωνα με το ποίημα; Να εντοπιστούν συγκεκριμένες εκφράσεις.

8. Ποια η ιδεολογική σχέση του ποιήματος με το διήγημα «Το ψαράκι της γυάλας»;

9.Στα δύο κείμενα παρουσιάζεται μια διάχυτη ειρωνεία. Να το αποδείξετε με συγκεκριμένες  αναφορές.Τι εξυπηρετεί αυτή η ειρωνεία;

10. Πώς απειλείται η δημοκρατία; Απαντήστε λαμβάνοντας υπόψη τα δύο αυτά κείμενα που διδαχτήκατε.

                  

Στα στέφανα της κόρης του

Κυριάκου Χαραλαμπίδη

Είχε τριακόσια στρέμματα γης υπό κατοχήν

Και τον πατέρα της στα βάθη της Ανατολής.

Θα παντρευόταν ευτυχώς ένα καλό παιδί.

Κατά την τελετή του μυστηρίου δεν πρόσεξε κανένας τον πατέρα της.

Μπήκε απ’το νάρθηκα κρυφά και στάθηκε πίσω από μια κολόνα και καμάρωνε.

Ύστερα σκούπισε με το μανίκι του το ξεσκισμένο και φτωχό του δάκρυ.

Τον πήρανε για ηλίθιο του χωριού και τον αφήκανε στην ησυχία του.

Τελειώνει ο γάμος, και να χαίρεστε τα στέφανα.

Παίρνουν κουφέτα και λουκούμια, μπαίνουν καθένας στ’αυτοκίνητό του, χάνονται.

Ο στοργικός πατέρας πάει κι αυτός στην Πράσινη Γραμμή, περνά σκυφτός παίρνει ξανά τη θέση του στο χώμα.

          -----------

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

1.Το ποίημα παρουσιάζει ένα χαρούμενο περιστατικό, ένα γάμο. Στο βάθος όμως διακρίνεται το κυπριακό δράμα. Να επισημάνετε τις σχετικές εκφράσεις στο ποίημα.

2.Να  συσχετίσετε το δεύτερο με τον τελευταίο στίχο. Τι θέλει να δείξει  με την αντίφαση αυτή ο ποιητής;

3.Ποιος ο ρόλος της παρουσίας του πατέρα και γιατί εκφράζεται με εξωλογικό τρόπο;

4.Να ερμηνευτούν οι φράσεις:

• Το ξεσκισμένο και φτωχό του δάκρυ
• Ένα καλό παιδί
• Τον πήρανε για ηλίθιο του χωριού
• Τελειώνει ο γάμος-χάνονται
• Περνά σκυφτός
• Παίρνει ξανά τη θέση του στο χώμα.

5.Να σχολιάσετε τη δική σας οπτική γωνία για τα ζητήματα που θίγει ο ποιητής  και μάλιστα για το πρόβλημα των αγνοουμένων ενόψει της νέας πραγματικότητας και των προοπτικών λύσης του κυπριακού προβλήματος.

6.Να ερμηνευτεί ο τίτλος του ποιήματος.